Cyberbezpieczeństwo 
Możesz chronić swój ślad cyfrowy, usuwając konta, których już nie używasz, dostosowując ustawienia prywatności, unikając nadmiernego udostępniania informacji w mediach społecznościowych oraz korzystając z menedżera haseł...
Publikowany w dniu 27 sierpnia, 2024
O tym, że masz na swoim urządzeniu zainstalowane oprogramowanie szpiegujące, mogą świadczyć oznaki takie, jak szybkie rozładowywanie baterii, przegrzewanie, zwiększenie liczby wyskakujących okienek lub zużycie danych i nieznane aplikacje. Oprogramowanie szpiegujące to rodzaj złośliwego oprogramowania, które po nieświadomym zainstalowaniu na urządzeniu umożliwia cyberprzestępcom szpiegowanie użytkownika i kradzież prywatnych informacji. Informacje te mogą zostać wykorzystane przez cyberprzestępców lub sprzedane w dark webie – w celu popełnienia oszustwa lub kradzieży tożsamości. Ponieważ oprogramowanie szpiegujące zajmuje dużo miejsca na urządzeniu i konsumuje dużo energii, powoduje jego spowolnienie i częste usterki.
Czytaj dalej, aby poznać najczęstsze oznaki świadczące o tym, że na Twoim urządzeniu jest zainstalowane oprogramowanie szpiegujące i dowiedzieć się jak wykryć oprogramowanie szpiegujące na urządzeniu oraz jak je usunąć.
Oznaki zainstalowania oprogramowania szpiegującego
Oto kilka oznak, które mogą świadczyć o tym, że Twoje urządzenie zostało zainfekowane oprogramowaniem szpiegującym:
- Bateria urządzenia szybko się rozładowuje
- Urządzenie często się przegrzewa
- Zauważasz wzrost liczby wyskakujących okienek i zużycia danych
- Na urządzeniu zainstalowane są nieznane aplikacje i oprogramowanie
- Kontrolka kamery jest włączona, nawet jeśli nie używasz aplikacji wymagającej kamery
- Podczas rozmów telefonicznych słychać dziwne dźwięki
- Otrzymujesz nietypowe wiadomości tekstowe, potencjalnie nawet napisane kodem.
- Urządzenie wyłącza się znacznie dłużej niż zwykle
Wykrywanie oprogramowania szpiegującego na urządzeniu z systemem Android lub na iPhonie
Pomimo tego, jak przerażająco może brzmieć oprogramowanie szpiegujące, istnieje kilka sposobów na sprawdzenie, czy jest zainstalowane na telefonie.
Poszukaj aplikacji, których nie pobrałeś/-aś
Ważne jest, aby przeszukać telefon pod kątem aplikacji, których nie pobierano, ponieważ mogą one być ukryte w bibliotece i zawierać oprogramowanie szpiegujące. Jeśli zauważysz nieznaną aplikację, natychmiast ją odinstaluj. Łatwym sposobem na przejrzenie aplikacji jest wyświetlenie wszystkich zainstalowanych aplikacji w ustawieniach telefonu. Gdy znajdziesz aplikację, która wygląda podejrzanie, możesz ją usunąć, aby wymazać jej dane.
Jeśli masz urządzenie z systemem Android, sprawdź menu „Zezwalaj na nieznane źródła”
W systemie Android w ustawieniach może być włączona funkcja umożliwiająca pobieranie aplikacji z nieznanych źródeł. Jeśli to ustawienie jest włączone, oznacza to, że telefon zezwala na instalowanie aplikacji ze źródeł, które mogą nie być godne zaufania i mogą zawierać oprogramowanie szpiegujące.
Aby sprawdzić, czy to ustawienie jest włączone, przejdź do menu Ustawienia, Zabezpieczenia, a następnie wyłącz Nieznane źródła. Po wyłączeniu tego ustawienia można instalować aplikacje tylko ze znanych źródeł, takich jak Sklep Google Play.
Zwróć uwagę na inne nietypowe oznaki
Oprócz głównych oznak zainstalowania oprogramowania szpiegującego wymienionych powyżej istnieją inne nietypowe oznaki, o których należy wiedzieć, a które mogą być mniej powszechne. Jeśli na przykład podczas rozmowy telefonicznej słyszysz dziwne dźwięki, może to oznaczać, że telefon został zainfekowany oprogramowaniem szpiegującym i jest monitorowany.
Twój telefon może również losowo uruchamiać się ponownie, nawet jeśli tego nie zainicjowałeś/-aś. Może to być wywołane przez kogoś, kto ma zdalny dostęp do telefonu. Niektóre programy szpiegujące mogą zmienić wygląd przeglądania stron w telefonie, przez co niektóre witryny wyglądają nieprawidłowo. Możesz także zacząć otrzymywać dziwne wiadomości lub częste wiadomości typu smishing, co może być spowodowane przez oprogramowanie szpiegujące próbujące uzyskać dostęp do Twoich prywatnych informacji.
Wykrywanie oprogramowania szpiegującego na komputerze PC lub Mac
Komputer może zostać zainfekowany oprogramowaniem szpiegującym tak samo, jak telefon.
Wykrywanie oprogramowania szpiegującego na komputerze PC
Jeśli na swoim komputerze zauważysz którykolwiek z powyższych objawów, wykonaj następujące kroki, aby zatrzymać uruchamianie nieznanych programów na komputerze w przypadku, gdy zawierają one oprogramowanie szpiegujące.
- Otwórz menu Menedżer zadań, przytrzymując kombinację klawiszy Ctrl + Shift + Esc
- Na karcie Procesy przejrzyj aplikacje i procesy działające w tle.
- Sprawdź wszystkie programy, których nie rozpoznajesz
- W przypadku programów, które uznasz za szkodliwe, kliknij je prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję Zakończ zadanie
Wykrywanie oprogramowania szpiegującego na komputerze Mac
Jeśli podejrzewasz, że na Twoim komputerze Mac jest zainstalowane oprogramowanie szpiegujące, wykonaj następujące kroki, aby powstrzymać działanie szkodliwych programów.
- Przytrzymaj klawisze Command + spacja i w pasku wyszukiwania wpisz „monitor aktywności”
- Gdy pojawi się Monitor aktywności, naciśnij Enter
- Sprawdź listę nieznanych programów
- Jeśli uznasz jakiś program za niebezpieczny, kliknij go dwukrotnie i wybierz opcję Zakończ
Usuwanie oprogramowania szpiegującego z urządzenia
Jeśli wykryjesz na swoim urządzeniu oprogramowanie szpiegujące, prawdopodobnie poczujesz strach i niepewność, czy Twoje informacje są bezpieczne. Na szczęście istnieje kilka rzeczy, które można zrobić, aby usunąć oprogramowanie szpiegujące z urządzenia, bez względu na jego typ.
Uruchom program antywirusowy
Zainstaluj na swoim urządzeniu oprogramowanie antywirusowe – jego celem jest wykrywanie, zatrzymywanie i usuwanie znanych wirusów i złośliwego oprogramowania przed zainfekowaniem urządzenia. Po zainstalowaniu program antywirusowy będzie stale skanować urządzenie w poszukiwaniu wirusów lub złośliwego oprogramowania, porównując informacje o urządzeniu z bazą danych znanych wirusów. W przypadku znalezienia dopasowania program usunie wirusa lub złośliwe oprogramowanie, zanim zdąży zainfekować urządzenie.
Program antywirusowy jest niezbędny podczas usuwania oprogramowania szpiegującego, ponieważ większość programów szpiegujących pozostaje niewykryta, mieszając się z normalnymi plikami i aplikacjami. Zainstalowanie programu zaprojektowanego do wyłapywania nawet najbardziej niepozornych rodzajów złośliwego oprogramowania może uchronić urządzenie przed zainfekowaniem oprogramowaniem szpiegującym.
Usuń podejrzane aplikacje, oprogramowanie i rozszerzenia przeglądarki
Gdy zdasz sobie sprawę, że na urządzeniu są zainstalowane nieznane aplikacje, oprogramowanie lub rozszerzenia przeglądarki, natychmiast je usuń. Jak wspomniano powyżej, zainstalowanie na urządzeniu aplikacji, których nie pobrano, może oznaczać, że zawierają one złośliwe oprogramowanie. To samo dotyczy oprogramowania, które zainstalowano podczas pobierania bezpłatnej zawartości ze źródeł zewnętrznych, klikając wyskakujące okienka lub otwierając niechciane załączniki do wiadomości e-mail. Oprogramowanie szpiegujące mogło również zostać pobrane za pośrednictwem rozszerzeń przeglądarki, które mogą monitorować Twoją aktywność przeglądania i rejestrować Twoje dane logowania do kont internetowych. Jeśli nie rozpoznajesz niektórych aplikacji, oprogramowania lub rozszerzeń przeglądarki na swoim urządzeniu, najbezpieczniej jest po prostu je usunąć, aby zapobiec gromadzeniu danych przez oprogramowanie szpiegujące.
Zaktualizuj system operacyjny urządzenia (OS)
Aktualizowanie oprogramowania to jeden z najprostszych sposobów ochrony urządzenia przed oprogramowaniem szpiegującym i usuwania istniejącego oprogramowania szpiegującego. System operacyjny (OS) urządzenia należy zaktualizować, gdy tylko aktualizacja stanie się dostępna, ponieważ każda aktualizacja zawiera poprawki błędów, nowe funkcje bezpieczeństwa i ogólne ulepszenia wydajności. Jeśli nie będziesz pobierać najnowszych aktualizacji, Twój system operacyjny może stać się przestarzały, a cyberprzestępcy mogą wykorzystać jego brak funkcji bezpieczeństwa i niezauważenie zainstalować oprogramowanie szpiegujące.
Przywróć ustawienia fabryczne urządzenia
Zanim zdecydujesz się przywrócić ustawienia fabryczne swojego urządzenia, upewnij się, że wykonano kopię zapasową danych. W przeciwnym razie stracisz wszystkie dane zapisane na urządzeniu. Zazwyczaj przywrócenie ustawień fabrycznych urządzenia eliminuje wirusy i złośliwe oprogramowanie, ponieważ przywraca urządzenie do „pustego” stanu. Jednak czasem złośliwe oprogramowanie może przetrwać przywracanie ustawień fabrycznych. Jeśli po przywróceniu ustawień fabrycznych urządzenia w celu usunięcia oprogramowania szpiegującego wydaje się ono nadal obecne, może być konieczne rozważenie zakupu nowego urządzenia.
Chroń się przed oprogramowaniem szpiegującym
„Oprogramowanie szpiegujące” brzmi jak złośliwe oprogramowanie, przez które mogą ucierpieć tylko osoby o wysokim statusie, ale oprogramowaniem szpiegującym może zostać zainfekowane każde urządzenie. Cyberprzestępcy rozwinęli oprogramowanie szpiegujące do tego stopnia, że jest ono niezwykle trudne do wykrycia, ale postępując zgodnie z krokami i wskazówkami opisanymi powyżej, można zapobiec zainfekowaniu urządzenia i usunąć oprogramowanie szpiegujące, jeśli już zostanie zainfekowane.
