Spyware is een soort malware, ook bekend als kwaadwillende software, die op het apparaat van een slachtoffer wordt geïnstalleerd zonder dat deze zich daarvan bewust is. Wanneer spyware is geïnstalleerd, kan het het slachtoffer bespioneren en vertrouwelijke informatie verzamelen, zoals wachtwoorden en creditcardnummers, en vervolgens die informatie naar een cybercrimineel sturen voor diens eigen boosaardige doeleinden.
Spyware verzamelt informatie van het apparaat van het slachtoffer en verzendt die naar de cybercrimineel, waarbij gebruik wordt gemaakt van de internetverbinding van het apparaat. Afhankelijk van het type spyware, kunnen er verschillende aanvallen worden uitgevoerd. Spyware kan onder meer de volgende acties uitvoeren: de toetsaanslagen van het slachtoffer opnemen, toegang krijgen tot de camera en de microfoon van het apparaat om het slachtoffer te bekijken en af te luisteren, of de online surfgeschiedenis van het slachtoffer opnemen.
Zodra de cybercrimineel de slachtoffergegevens heeft, worden die gebruikt voor kwaadwillende doeleinden. Ze worden mogelijk verkocht op het dark web aan andere cybercriminelen die de gegevens gebruiken om uw accounts over te nemen, geld te stelen of om identiteitsroof te plegen. Andere typen spyware worden gebruikt voor politieke doeleinden – informatie verzamelen die kan worden gebruikt door een overheid of politieke organisaties om strategisch in te zetten tijdens een conflict.
Aangezien spyware ruimte en energie inneemt op uw computer, kan een geïnfecteerd apparaat last krijgen van prestatieproblemen, zoals langzamer worden, sneller leeglopen van batterijen en haperende apps.
Een keylogger is een type kwaadwillende software die wordt geïnstalleerd op het apparaat van een slachtoffer en legt elke toetsaanslag van het slachtoffer vast. Voorbeelden zijn Advanced Keylogger en Go Keyboard. Het belangrijkste doel van dit type malware is het stelen van aanmeldingsgegevens. Bijvoorbeeld: een slachtoffer meldt zich aan bij een van de accounts door handmatig het wachtwoord te typen. Als er keylogging-software is geïnstalleerd, weet de cybercrimineel wat de aanmeldingsgegevens zijn, omdat ze de mogelijkheid hebben om hun toetsaanslagen te traceren.
Adware, kort voor 'advertentie-ondersteunde software', is kwaadwillende software die in het geheim wordt geïnstalleerd op uw apparaat en ongewenste pop-ups en advertenties weergeeft. Afhankelijk van het type adware dat is geïnstalleerd op het apparaat van een slachtoffer, kan de adware soms ook online activiteiten traceren en gepersonaliseerde advertenties weergeven.
Als u op adware klikt, wordt u mogelijk doorgestuurd naar een onveilige site, worden er malware-infecties geactiveerd of zelfs extra programma's geïnstalleerd op uw apparaat.
Spyware van overheidsniveau, zoals Pegasus, is een geavanceerd cyberbeveiligingsproduct ontwikkeld door juridische beveiligings- en defensiebedrijven. Het wordt verkocht met de bedoeling om de misdaad of terrorisme te bestrijden, maar wordt vaak misbruikt en gebruikt voor kwaadwillende doeleinden. Het lijkt op stalkerware in die zin dat er meerdere gebruiksmogelijkheden zijn, zoals het lezen van teksten, opnemen van telefoongesprekken, verzamelen van toetsaanslagen en locatietracking.
Stalkerware, zoals FinSpy, is surveillance-software die wordt gebruikt voor illegale cyberstalking. Met meerdere surveillance-mogelijkheden, gaat stalkerware vaak verder dan keylogging. Deze software kan vaak toegang krijgen tot de camera en microfoon van een apparaat en screenshots maken van wat de gebruiker doet.
Trojaanse paarden vormen een type malware dat wordt verborgen in e-mailbijlagen of gedownload van websites. Het slachtoffer denkt dat het een bepaalde app of bestand downloadt, en realiseert zich niet dat er Trojaanse malware verborgen zit in het downloadbestand. Wanneer Trojaanse paarden worden gedownload op uw apparaat, doen ze wat de cybercrimineel heeft geprogrammeerd, wat onder meer u bespioneren kan zijn. Downloads op torrent-sites of andere niet-officiële bronnen bevatten vaak Trojaanse malware.
Apps installeren van niet-vertrouwde bronnen kan ertoe leiden dat uw apparaat geïnfecteerd raakt met spyware. Als u een app downloadt van een niet-vertrouwde bron, is het moeilijk om te zeggen of de app die u downloadt legitiem is, omdat deze niet is geverifieerd door een legitieme appstore zoals de Apple App Store of de Google Play Store. Niet-geverifieerde downloads kunnen Trojaanse paarden bevatten of kunnen malware zijn zonder dat het gewenste bestand erin is inbegrepen.
Een kwaadwillende link is een link die u niet doorstuurt naar een legitieme site. Vaak zitten kwaadwillende links verborgen achter een legitiem uitziende link, maar ziet u bij nadere inspectie dat het actuele websiteadres net ietsjes afwijkt. Zo kan een cybercrimineel een link eruit laten zien alsof die u naar Facebook.com brengt, maar als u de muis op de link plaatst, ziet u dat u wordt doorgestuurd naar een websiteadres dat 'Faceb0ok.com' heet, met een nul in plaats van een 'O'. Als u op een kwaadwillende link klikt, wordt u mogelijk doorgeleid naar een spoofed site of activeert u een malware-infectie, zoals spyware.
Een spoofed site is een illegale website die zich voordoet als een echte, populaire website. Een neplink in een advertentie of e-mail kan leiden naar een spoofed site. Zo kan een cybercrimineel een nepsite opzetten die er precies zo uitziet als de officiële App Store en die linken naar een valse Apple-advertentie. Aangezien de website er officieel uitziet, vertrouwt het slachtoffer er waarschijnlijk op dat de downloads veilig zijn. De spoofed site bevat alleen helaas onveilige downloads met malware.
Phishing is een cyberaanval die gebruikmaakt van social engineering-tactieken om een beoogd slachtoffer ervan te overtuigen vertrouwelijke informatie prijs te geven of bepaalde acties uit te voeren. Zo kan een phishing-mail die wordt gestuurd naar een slachtoffer deze aansporen om te klikken op een link of een bijlage. Zodra het slachtoffer klikt, wordt er mogelijk een malware-infectie geactiveerd die spyware op het apparaat installeert.
Als iemand zich richt op een bepaald slachtoffer, kan deze in het geheim spyware installeren op diens apparaat. Dit kan handmatig gebeuren of via een wifi-netwerk. Iemand die dit doet, heeft mogelijk persoonlijke redenen om het slachtoffer te cyberstalken, of mogelijk politieke motivaties of neemt een slachtoffer tot doel om diens identiteit te roven.
Als u een plotselinge verslechtering van de prestaties van uw apparaat bemerkt, kan dat een signaal zijn dat uw apparaat spyware of andere malware bevat.
De meeste camera's hebben een lampje om aan te geven wanneer uw camera wordt gebruikt. Als u de camera van uw apparaat niet gebruikt maar ziet dat het lichtje aan is, is het waarschijnlijk dat er spyware is geïnstalleerd op uw apparaat en moet u de nodige stappen nemen om dit te verwijderen.
Als u een ongebruikelijke hoeveelheid pop-ups ziet verschijnen op uw apparaat, vooral wanneer u uw browser gebruikt, is dat ook een signaal dat uw apparaat spyware of andere malware bevat. Deze pop-ups geven mogelijk ongepaste content weer of bevatten urgente berichten waarin wordt aangegeven dat uw apparaat is geïnfecteerd met een virus.
Nieuwe apps of browserextensies die verschijnen op uw apparaat, maar die u niet hebt geïnstalleerd, geven mogelijk ook aan dat uw apparaat spyware bevat. Het is zeer waarschijnlijk dat deze nieuwe apps en browserextensies de spyware zelf zijn en u moet ze verwijderen zodra u ze opmerkt.
De bovenstaande signalen zijn een indicatie dat uw apparaat mogelijk is geïnfecteerd, maar de enige manier om echt te achterhalen of uw apparaat is geïnfecteerd is door antivirussoftware te draaien, zoals die wordt verkocht door Avast of McAfee.
Als u vermoedt dat er spyware aanwezig is op uw computer, moet u uw apparaat ontkoppelen van internet om te voorkomen dat de spyware verdere informatie naar de cybercrimineel verstuurt.
U kunt bepaalde spyware verwijderen door handmatig bestanden te verwijderen, maar andere typen spyware zijn geniepiger en kunnen bestanden verbergen die lastig te vinden zijn. Om ervoor te zorgen dat uw apparaat schoon is, moet u antivirussoftware gebruiken die goed staat aangeschreven.
De antivirussoftware scant uw complete computer op spyware of andere typen malware en zal deze automatisch detecteren, in quarantaine plaatsen en verwijderen. Als u antivirus blijft draaien op uw apparaat, scant het programma nieuwe bestanden zodra ze arriveren en voorkomt het dat spyware prestatieproblemen kan veroorzaken of privégegevens versturen.
Updates voor besturingssystemen bevatten vaak beveiligingspatches die bekende kwetsbare plekken verhelpen. Wanneer een nieuwe update beschikbaar komt maar niet wordt geïnstalleerd, wordt er een achterdeur geopend voor cybercriminelen. Deze zwakke plekken zijn net gaten die het makkelijker maken voor cybercriminelen om uw apparaten te infecteren met alle typen malware.
Wachtwoordbeheerders zijn handige apps die veilig uw wachtwoorden en andere vertrouwelijke gegevens opslaan. Bij het aanmelden bij uw accounts, kan een wachtwoordbeheerder uw aanmeldingsgegevens automatisch voor u invullen. In het geval uw telefoon is geïnfecteerd met spyware zoals keylogging-software, kunnen uw aanmeldingsgegevens niet worden getraceerd omdat een wachtwoordbeheerder deze informatie automatisch voor u invult zonder dat u deze hoeft te typen.
Download nieuwe apps alleen van vertrouwde appstores, zoals Apple’s App Store en de Google Play Store.
Software-updates die worden uitgegeven door ontwikkelaars, bevatten vaak beveiligingspatches voor bekende kwetsbare plekken. Deze kwetsbaarheden zijn inclusief gateways voor spyware die op uw computer wordt geïnstalleerd. Het is met name belangrijk om uw browser up-to-date te houden om infecties met malware te voorkomen.
U moet torrent-sites en andere niet-officiële bronnen vermijden voor softwaredownloads. Niet-officiële bronnen bevatten vaak spyware of andere malware, gebundeld met de gewenste download. Spyware op uw apparaat krijgen is het bespaarde geld niet waard.
Als u een e-mail krijgt die u niet had verwacht of een vreemde pop-upadvertentie, bied dan weerstand aan de neiging om erop te klikken. Dit kan een phishing-poging zijn of het kan u naar een spoofed website leiden met spyware. Controleer of een link veilig is voor u erop klikt.
De automatische invulfuncties van een wachtwoordbeheerder zijn niet alleen handig, ze kunnen u ook op onverwachte manieren beschermen. Aangezien u uw wachtwoorden niet handmatig invoert, kunt u er zo voor zorgen dat keyloggers geen aanmeldingsgegevens te pakken krijgen door toetsaanslagen op te nemen. Automatisch invullen werkt ook alleen maar op officiële sites - dus als u op een spoofed site bent, weet u dat er iets niet klopt als automatisch invullen niet werkt.
Ontdek zelf hoe Keeper Wachtwoordbeheer u kan beschermen terwijl u online surft.
Taal kiezen
