Czym jest Just Enough Privilege (JEP)?

Just Enough Privilege (JEP) to praktyka bezpieczeństwa, która ogranicza prawa dostępu do minimalnego poziomu wymaganego dla użytkowników i systemów do wykonywania ich zadań. Często używana zamiennie z terminem Just Enough Access (wystarczający dostęp), zasada ta minimalizuje ryzyko nieuprawnionego dostępu, naruszenia bezpieczeństwa danych i niewłaściwego wykorzystania poufnych informacji poprzez ograniczenie obszaru ataku.

JEP ma zastosowanie nie tylko do użytkowników osobowych, lecz także dla tożsamości nieosobowych (NHI), takich jak konta usługowe, skrypty i zautomatyzowane obciążenia, które często wymagają podwyższonych uprawnień. Egzekwowanie JEP dla jednostek osobowych i nieosobowych jest kluczowym elementem nowoczesnych strategii zero-trust i Zarządzania Dostępem Uprzywilejowanym (PAM).

Dostęp Just-in-Time (JIT) kontra Just-Enough Privilege

Chociaż dostęp Just-in-Time (JIT) i Just-Enough-Access mają na celu zmniejszenie ryzyka bezpieczeństwa i zwiększenie kontroli nad dostępem uprzywilejowanym, różnią się zakresem i zastosowaniem.

Dostęp JIT jest ograniczony czasowo, zapewniając użytkownikom podwyższone uprawnienia tylko wtedy, gdy są potrzebne i na ograniczony czas. Jest powszechnie używany do zadań wysokiego ryzyka, krótkoterminowych, takich jak awaryjne rozwiązywanie problemów lub działania administracyjne. Po zakończeniu zadania dostęp zostaje automatycznie cofnięty, co minimalizuje ryzyko ujawnienia danych.

Natomiast JEP jest oparty na rolach, przyznając użytkownikom lub systemom minimalny poziom dostępu wymagany do wykonywania ich regularnych obowiązków. Dostęp ten jest zazwyczaj stały i ciągły, bez ograniczeń czasowych i jest zgodny z zasadą najmniejszych uprawnień, tzw. Principle of Least Privilege (PoLP). Dopóki rola użytkownika pozostaje niezmieniona, jego dostęp pozostaje niezmienny.

Razem JIT i JEP pełnią funkcje uzupełniające: JEP ogranicza, do czego użytkownicy mogą mieć dostęp, podczas gdy JIT ogranicza, kiedy mogą mieć do niego dostęp.

Jak działa zasada „wystarczających uprawnień”

Zasada minimalnych uprawnień zaczyna się od dokładnego audytu uprawnień użytkowników w celu zidentyfikowania kont z niepotrzebnym, nadmiernym lub przestarzałym dostępem. Ten wstępny krok zapewnia dostosowanie uprawnień do aktualnych ról zawodowych i pomaga wyeliminować użytkowników posiadających nadmierne uprawnienia, którzy mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa.

Następnie organizacje definiują poziomy dostępu oparte na rolach w oparciu o zasadę minimalnych uprawnień, przyznając użytkownikom i systemom dostęp tylko do zasobów niezbędnych do wykonywania ich zadań służbowych. Potem tworzone są zasady kontroli dostępu, aby ograniczenia te działały, i wdrażane przez rozwiązania PAM, żeby pomóc w utrzymaniu spójności i usprawnieniu przyznawania dostępu.

Utrzymanie JEP wymaga ciągłego monitorowania i regularnych przeglądów, gdy role się zmieniają. Narzędzia do zarządzania tożsamością i dostępem (IAM) wraz z systemami zarządzania informacjami i zdarzeniami bezpieczeństwa (SIEM) wspierają bieżące egzekwowanie, wykrywanie anomalii i audyt.

Stosując i utrzymując JEP, organizacje zmniejszają ryzyko nieautoryzowanego dostępu oraz nadużycia lub niewłaściwego użycia uprawnień, zapewniając jednocześnie, że dostęp pozostaje zgodny z zmieniającymi się rolami lub potrzebami biznesowymi.

Kto potrzebuje wystarczających uprawnień?

Wystarczający poziom przywilejów nie dotyczy tylko ludzi; odnosi się do każdej tożsamości, która może uzyskać dostęp do systemów, w tym zautomatyzowanych procesów, kont usługowych i integracji zewnętrznych. Ograniczając dostęp wyłącznie do tego, co jest konieczne, organizacje zmniejszają obszar ataku i minimalizują ryzyko niewłaściwego użycia.

Oto kilka przykładów, gdzie JEP robi kluczową różnicę:

Administratorzy IT: Administratorzy IT często potrzebują szerokiego dostępu do zarządzania infrastrukturą, lecz pełne uprawnienia w różnych środowiskach mogą wprowadzać ryzyko. JEP wymusza dostęp specyficzny dla zadania, przyznając tylko minimalne uprawnienia potrzebne do wykonania danego zadania.
Zespoły DevOps: Role DevOps zazwyczaj wymagają dostępu do potoków CI/CD, narzędzi konfiguracyjnych i środowisk wykonawczych. Dzięki JEP ich dostęp jest ograniczony do narzędzi i systemów, którymi bezpośrednio zarządzają, co zmniejsza potencjalny ruch boczny lub szkody spowodowane przez naruszone dane uwierzytelniające.
Zespoły ds. bezpieczeństwa: Zespoły ds. bezpieczeństwa potrzebują głębokiego wglądu w systemy, lecz bez nieograniczonego dostępu. JEP pozwala im badać zagrożenia, pobierać dzienniki i monitorować aktywność bez ujawniania poufnych danych ani kontroli administracyjnych.
Dostawcy zewnętrzni: Tymczasowy dostęp jest często przyznawany partnerom zewnętrznym, jednak bez odpowiednich kontroli może to prowadzić do długoterminowego narażenia. JEP gwarantuje, że dostawcy mają dostęp tylko do tego, czego potrzebują, przez okres, w którym tego potrzebują.
Zespół wsparcia: Obsługa klienta i wewnętrzne biura pomocy potrzebują dostępu do kont użytkowników i narzędzi do rozwiązywania problemów, a nie do pełnych systemów back-end. JEP ogranicza je tylko do systemów wymaganych do rozwiązywania problemów, zachowując bezpieczeństwo przy jednoczesnym utrzymaniu wydajności.
Konta usługowe: Konta usługowe są często nadmiernie autoryzowane i niedostatecznie monitorowane. Zastosowanie JEP oznacza przyznanie tylko tych uprawnień, które są niezbędne do wykonania zadania, takich jak odczyt z bazy danych lub zapis do określonego dziennika, i nic więcej.
Interfejsy API i integracje aplikacji: Interfejsy programowania aplikacji (API) często wymieniają dane między systemami. Bez JEP mogą mieć pełny dostęp w różnych środowiskach. JEP ogranicza swój zakres wyłącznie do punktów końcowych i typów danych wymaganych do jego działania.
Skrypty automatyzacji i boty: Skrypty i boty obsługują rutynowe zadania, takie jak tworzenie kopii zapasowych, wdrożenia czy alerty. Te często działają domyślnie z podwyższonymi uprawnieniami. JEP wymusza minimalny dostęp, zmniejszając wpływ w przypadku, gdy skrypt zostanie naruszony lub zacznie działać nieprawidłowo.

Korzyści z posiadania wystarczających uprawnień

Istnieje kilka korzyści z wdrożenia JEP, w tym eliminacja stałego dostępu, minimalizacja wpływu naruszeń danych oraz wzmocnienie postawy bezpieczeństwa organizacji.

Eliminacja stałego dostępu

JEP eliminuje stały dostęp, co oznacza, że użytkownicy nie mają długotrwałego lub niepotrzebnego dostępu do systemów lub danych, których nie potrzebują. Zamiast tego dostęp jest przyznawany tylko wtedy, gdy jest to wymagane do konkretnego zadania i zostaje natychmiast cofnięty po zakończeniu tego zadania. To podejście zmniejsza ryzyko nieautoryzowanego dostępu, ponieważ nie istnieje stały, niekontrolowany dostęp, który mógłby zostać wykorzystany. Zapewniając użytkownikom dostęp tylko wtedy, gdy jest to konieczne, JEP minimalizuje zagrożenia bezpieczeństwa, takie jak naruszenia danych i nadużycia uprawnień.

Minimalizuje wpływ naruszeń

JEP zmniejsza wpływ naruszeń danych, ograniczając ilość dostępu, jaki ktokolwiek ma w danym momencie. Jeśli dojdzie do naruszenia, zdolność cyberprzestępcy do poruszania się bocznie w sieci lub uzyskania dostępu do poufnych danych jest ograniczona, ponieważ użytkownicy mają dostęp tylko do określonych zasobów do konkretnych zadań. To zmniejsza zakres potencjalnych szkód, uniemożliwiając cyberprzestępcom uzyskanie większej kontroli nad krytycznymi systemami lub informacjami.

Wzmacnia postawę bezpieczeństwa

Dzięki wdrożeniu JEP poprawia się postawa bezpieczeństwa organizacji, ponieważ zapobiega przed nieautoryzowanym dostępem i eskalacją uprawnień. Przyznawanie użytkownikom dostępu wyłącznie do tego, co jest konieczne do wykonywania ich zadań, ogranicza możliwości cyberprzestępców do uzyskania dostępu do wrażliwych systemów. Jeśli konto zostanie naruszone, ograniczony dostęp utrudnia cyberprzestępcom dotarcie do dodatkowych zasobów.

Poprawia wydajność operacyjną

JEP zwiększa efektywność operacyjną, zapewniając, że użytkownicy mają dostęp tylko do niezbędnych zasobów, co upraszcza zarządzanie i redukuje zbędną złożoność. Ograniczając uprawnienia, organizacje mogą lepiej usprawnić przepływy pracy, zmniejszyć obciążenie administracyjne i uniknąć marnowania zasobów na zarządzanie nadmiernym dostępem. To podejście pozwala zespołom pracować bardziej efektywnie, bez konieczności zmagania się z niepotrzebnymi uprawnieniami lub ryzykiem bezpieczeństwa związanym z użytkownikami o nadmiernych uprawnieniach. JEP odciąża również zespoły IT i zespoły ds. bezpieczeństwa, umożliwiając im skupienie się na pilniejszych zadaniach, zamiast na ciągłym monitorowaniu uprawnień.

Przestrzega zgodności z przepisami

Dzięki JEP organizacje mogą spełniać wymogi zgodności i ochrony danych. Egzekwując dostęp o najmniejszych uprawnieniach, JEP zmniejsza ryzyko nieautoryzowanego dostępu do danych, co ułatwia spełnianie wymogów bezpieczeństwa i przepisów, takich jak Ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) i Ustawa o przenoszalności i odpowiedzialności w ubezpieczeniach zdrowotnych (HIPAA). JEP zapewnia również organizacjom kontrolę nad tym, kto ma dostęp do określonych danych, gwarantując zgodność dostępu z normami zgodności.