Wat is Just Enough Privilege (JEP)?

Just Enough Privilege (JEP) is een beveiligingspraktijk die de toegangsrechten beperkt tot het absolute minimum dat gebruikers en systemen nodig hebben om hun taken uit te voeren. Dit principe, dat vaak door elkaar wordt gebruikt met de term 'precies voldoende toegang', minimaliseert het risico op onbevoegde toegang, datalekken en misbruik van gevoelige informatie door het aanvalsoppervlak te verkleinen.

JEP is niet alleen van toepassing op menselijke gebruikers, maar ook op niet-menselijke identiteiten (NHI's), zoals serviceaccounts, scripts en geautomatiseerde workloads, die vaak hogere bevoegdheden vereisen. Het afdwingen van JEP voor zowel menselijke als niet-menselijke entiteiten is een cruciaal onderdeel van moderne zero-trust en Privileged Access Management (PAM)-strategieën.

Just-in-Time (JIT)-toegang versus Just Enough Privilege

Hoewel Just-in-Time (JIT)-toegang en Just Enough Privilege beide tot doel hebben om veiligheidsrisico's te verminderen en de controle over geprivilegieerde toegang te verbeteren, verschillen ze in reikwijdte en toepassing.

JIT-toegang is tijdsgebonden en verleent gebruikers alleen verhoogde rechten wanneer dat nodig is en voor een beperkte duur. Het wordt vaak gebruikt voor taken met een hoog risico en een korte looptijd, zoals noodoplossingen of administratieve handelingen. Zodra de taak is voltooid, wordt de toegang automatisch ingetrokken, waardoor het blootstellingsvenster wordt geminimaliseerd.

JEP is daarentegen gebaseerd op rollen, waardoor gebruikers of systemen de minimale toegang krijgen die nodig is om hun normale taken uit te voeren. Deze toegang is meestal permanent en ononderbroken, zonder tijdsbeperkingen en is in overeenstemming met het principe van minimale privileges (PoLP). Zolang de rol van de gebruiker ongewijzigd blijft, blijft hun toegang consistent.

JIT en JEP vervullen samen complementaire functies: JEP beperkt waartoe gebruikers toegang hebben, terwijl JIT beperkt wanneer gebruikers toegang hebben.

Hoe Just Enough Privilege werkt

Just Enough Privilege begint met een grondige audit van gebruikersmachtigingen om accounts met onnodige, overmatige of verouderde toegang te identificeren. Deze eerste stap zorgt ervoor dat privileges zijn afgestemd op de huidige functierollen en helpt bij het elimineren van gebruikers met te veel machtigingen die beveiligingsrisico's kunnen vormen.

Vervolgens definiëren organisaties op rollen gebaseerde toegangsniveaus op basis van het principe van minimale privileges, waarbij gebruikers en systemen alleen toegang krijgen tot de bronnen die nodig zijn voor hun functies. Vervolgens worden toegangscontrolebeleid opgesteld om deze beperkingen te handhaven en worden ze geïmplementeerd via PAM-oplossingen om consistentie te waarborgen en het inrichten van de toegang te stroomlijnen.

Het onderhouden van JEP vereist voortdurende monitoring en regelmatige evaluaties naarmate de rollen veranderen. Identity and Access Management (IAM)-tools en Security Information and Event Management (SIEM)-systemen ondersteunen doorlopende handhaving, afwijkingsdetectie en auditing.

Door JEP toe te passen en te onderhouden, verminderen organisaties het risico op ongeoorloofde toegang en misbruik van privileges, terwijl ze ervoor zorgen dat de toegang afgestemd blijft op veranderende rollen of bedrijfsbehoeften.

Wie heeft Just Enough Privilege nodig?

Just Enough Privilege geldt niet alleen voor mensen; het is van toepassing op elke identiteit die toegang heeft tot systemen, inclusief geautomatiseerde processen, serviceaccounts en integraties met derden. Door de toegang te beperken tot alleen het noodzakelijke, verkleinen organisaties het aanvalsoppervlak en minimaliseren ze het risico op misbruik.

Hier zijn enkele voorbeelden van waar JEP een cruciaal verschil maakt:

IT-beheerders: IT-beheerders hebben vaak brede toegang nodig om infrastructuur te beheren, maar volledige privileges in verschillende omgevingen kunnen risico's met zich meebrengen. JEP dwingt taakspecifieke toegang af door alleen de minimale rechten toe te kennen die nodig zijn om een bepaalde taak uit te voeren.
DevOps-teams: DevOps-rollen vereisen doorgaans toegang tot CI/CD-pijplijnen, configuratietools en uitvoeringsomgevingen. Met JEP wordt hun toegang beperkt tot de tools en systemen die zij direct beheren, waardoor mogelijke laterale bewegingen of schade door gecompromitteerde aanmeldingsgegevens wordt beperkt.
Beveiligingsteams: Beveiligingsteams hebben diep inzicht in systemen nodig, maar geen onbeperkte toegang. Met JEP kunnen ze bedreigingen onderzoeken, logboeken ophalen en activiteiten bewaken zonder gevoelige gegevens of administratieve controles bloot te leggen.
Externe leveranciers: Tijdelijke toegang wordt vaak verleend aan externe partners, maar zonder adequate controles kan dit de deur openzetten voor langdurige blootstelling. JEP zorgt ervoor dat leveranciers alleen toegang hebben tot wat ze nodig hebben en voor de duur dat ze het nodig hebben.
Ondersteunend personeel: Klantenondersteuning en interne helpdesks hebben toegang nodig tot gebruikersaccounts en probleemoplossingstools, niet tot volledige backend-systemen. JEP beperkt ze tot alleen de systemen die nodig zijn om problemen op te lossen, waardoor de beveiliging behouden blijft en de efficiëntie gewaarborgd blijft.
Serviceaccounts: Serviceaccounts hebben vaak te veel rechten en worden onvoldoende gecontroleerd. Het toepassen van JEP houdt in dat alleen de specifieke rechten worden toegekend die nodig zijn voor de taak, zoals het lezen uit een database of het schrijven naar een specifiek logboek en niets meer dan dat.
API's en applicatie-integraties: Application Programming Interfaces (API's) wisselen vaak gegevens uit tussen systemen. Zonder JEP hebben ze mogelijk volledige toegang tot alle omgevingen. JEP beperkt diens bereik tot alleen de eindpunten en gegevenstypen die nodig zijn voor de functie.
Automatiseringsscripts en bots: Scripts en bots voeren routinetaken uit, zoals back-ups, implementaties of waarschuwingen. Deze worden vaak standaard met verhoogde bevoegdheden uitgevoerd. JEP dwingt minimale toegang af, waardoor de impact kleiner wordt als een script gecompromitteerd is of ongewenst gedrag vertoont.

De voordelen van Just Enough Privilege

Er zijn verschillende voordelen verbonden aan het implementeren van JEP, waaronder het elimineren van permanente toegang, het minimaliseren van de impact van datalekken en het versterken van de beveiligingspositie van organisaties.

Elimineert permanente toegang

JEP elimineert permanente toegang, wat betekent dat gebruikers geen langdurige of onnodige toegang krijgen tot systemen of gegevens die ze niet nodig hebben. In plaats daarvan wordt toegang alleen verleend wanneer dat nodig is voor een specifieke taak en wordt deze onmiddellijk ingetrokken na voltooiing van die taak. Deze aanpak vermindert het risico op onbevoegde toegang, aangezien er geen permanente, onbewaakte toegang is die kan worden misbruikt. Door ervoor te zorgen dat gebruikers alleen toegang hebben wanneer dat nodig is, minimaliseert JEP beveiligingsbedreigingen zoals datalekken en misbruik van privileges.

Minimaliseert de impact van lekken

JEP beperkt de impact van datalekken door de hoeveelheid toegang die iemand op een bepaald moment heeft te beperken. Als er een lek optreedt, wordt het vermogen van de cybercrimineel om zich lateraal binnen een netwerk te bewegen of toegang te krijgen tot gevoelige gegevens beperkt, omdat gebruikers alleen toegang hebben tot bepaalde bronnen voor specifieke taken. Dit beperkt de omvang van de potentiële schade, waardoor cybercriminelen niet meer controle kunnen krijgen over kritieke systemen of informatie.

Versterkt het beveiligingsniveau

Het beveiligingsniveau van een organisatie wordt verbeterd door JEP te implementeren, aangezien onbevoegde toegang en escalatie van privileges worden voorkomen. Door gebruikers alleen toegang te geven tot wat nodig is om hun taken uit te voeren, beperkt u de mogelijkheden voor cybercriminelen om toegang te krijgen tot gevoelige systemen. Wanneer een account wordt gecompromitteerd, maakt de beperkte toegang het voor cybercriminelen moeilijker om aanvullende bronnen te bereiken.

Verbetert de operationele efficiëntie

JEP verbetert de operationele efficiëntie door ervoor te zorgen dat gebruikers alleen toegang hebben tot wat noodzakelijk is, waardoor het beheer wordt vereenvoudigd en onnodige complexiteit wordt verminderd. Door machtigingen te beperken, kunnen organisaties werkstromen beter stroomlijnen, de administratieve overhead verminderen en voorkomen dat er bronnen worden verspild aan het beheren van overmatige toegang. Dankzij deze aanpak kunnen teams efficiënter werken, zonder zich druk te hoeven maken over onnodige machtigingen of beveiligingsrisico's die gepaard gaan met gebruikers met te veel machtigingen. Dankzij JEP kunnen IT- en beveiligingsteams zich concentreren op meer urgente taken en hoeven ze niet voortdurend machtigingen te controleren.

Voldoet aan de nalevingsvereisten

Organisaties kunnen via JEP voldoen aan vereisten op het gebied van naleving en gegevensbescherming. Door toegang met minimale rechten af te dwingen, vermindert JEP het risico op onbevoegde toegang tot gegevens, waardoor het gemakkelijker wordt om te voldoen aan beveiligingsvereisten en regelgeving zoals de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Health Insurance Portability and Accountability Act (HIPAA). JEP geeft organisaties ook controle over wie toegang heeft tot specifieke gegevens, zodat de toegang nauw aansluit bij de nalevingsnormen.